กำเนิดบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล

ผมก็บอกกับท่านว่า สถานการณ์ด้านพยาธิวิทยาของเมืองไทยในขณะนั้นอาจจะยังไม่ต้องการความรู้ด้าน Histochemistry มากนักก็ได้ ผมยังไม่รู้ว่า ถ้าทำขึ้นมาจะมีคนเรียนไหม เมื่อคุยกับท่านต่อจึงได้ทราบว่าท่านสนใจเรื่องของงานบัณฑิตศึกษามาก งานบัณฑิตศึกษาที่เกิดขึ้นในมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ ในตอนนั้นจะไม่เหมือนที่อื่นในบางประการ กล่าวคือ ส่วนหนึ่งเป็นบัณฑิตศึกษาทางวิชาชีพ คือคนที่เป็นแพทย์แล้วเขาต้องการที่จะเป็นแพทย์ผู้ชำนาญต่อ เช่นชำนาญทางอายุรศาสตร์ ศัลยศาสตร์ สูติศาสตร์ เขาก็มาเรียนเป็นแพทย์ประจำบ้าน แล้วอยู่ไปสักปีสองปีก็อาจขึ้นเป็นอาจารย์ หรือไม่ก็ออกไปทำงานกระทรวงสาธารณสุข หรือหน่วยงานราชการอื่นๆ เช่น ทหาร ตำรวจ เป็นแพทย์เฉพาะทางไป ดังนั้น อาจารย์หมอสวัสดิ์ ก็สนใจที่ว่าจะทำอย่างไรให้มีวุฒิบัตรเกิดขึ้น อีกด้านในสาขาวิชา จุลชีววิทยา เภสัชวิทยา สรีรวิทยา ฯลฯ เราใช้อาจารย์ที่เป็นแพทย์มาเป็นอาจารย์ แล้วค่อยฝึกฝนหัดกัน บางทีก็ส่งไปทำปริญญาเอกในต่างประเทศแล้วก็กลับมา จำนวนแพทย์ที่สนใจมาเป็นอาจารย์ก็น้อยลงมาก เพราะฉะนั้น อาจารย์ก็คิดว่าบัณฑิตศึกษาทางด้านปริญญาโทหรือปริญญาเอกในส่วนของวิทยาศาสตร์การแพทย์พื้นฐานจึงมีความสำคัญ จุดนี้จึงเป็นจุดสำคัญที่ทำให้อาจารย์เริ่มงานบัณฑิตวิทยาลัยขึ้นมา ทีนี้ วิธีการที่จะทำบัณฑิตศึกษานั้นมีอยู่ 2 แนวทาง ในแง่ของการบริหาร คือแบบยุโรป กับแบบอเมริกา ถ้าเราเลือกใช้แบบยุโรป อย่างอังกฤษ เยอรมัน ก็จะเป็นแบบที่ผู้เรียนที่อยากมีวุฒิสูงขึ้น ไปอยู่กับศาสตราจารย์ที่มีชื่อเสียง แล้วก็จะทำวิจัยเป็นส่วนใหญ่ เขียนวิทยานิพนธ์ดีๆ ขึ้นมา สอบวิทยานิพนธ์ผ่านก็ได้ ปริญญาระดับสูงซึ่งสามารถให้ปริญญาได้ในจำนวนจำกัด ส่วนแบบของอเมริกาจะเป็นแบบที่มองว่าจะให้แก่คนจำนวนมากๆ จะมีองค์กรคอยดูแลมาตรฐานการจัดการเรียนการสอนที่เรียกว่า บัณฑิตวิทยาลัย หรือ Graduate School นั่นเอง ซึ่งบัณฑิตวิทยาลัยจะเป็นหน่วยงานที่ดูแลมาตรฐาน และติดต่อกับหน่วยงานที่รับผิดชอบด้านการเรียนการสอนคือ ภาควิชาโดยตรงแบบนี้ จะให้ผู้เรียนศึกษาในกระบวนรายวิชาต่างๆ ในระดับบัณฑิตศึกษา ได้คะแนนตามเกณฑ์ที่กำหนด จึงจะไปทำวิจัยแล้วจึงเขียนวิทยานิพนธ์และสอบวิทยานิพนธ์ ผ่านก็จบได้รับปริญญา ซึ่งผมคิดว่าอาจารย์หมอสวัสดิ์ สกุลไทย์ และทางมหาวิทยาลัยดูในเรื่องนี้แล้วก็ตัดสินใจเลือก และรับเอาระบบของอเมริกามาใช้ จึงมีการก่อตั้งบัณฑิตวิทยาลัยของมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ขึ้นมา และเปิดหลักสูตรประกาศนียบัตรทางวิทยาศาสตร์การแพทย์     คลินิกเป็นหลักสูตรแรก นี่คือขั้นตอนแรกที่ก่อตั้งขึ้นมา...”

ศาสตราจารย์ ดร.สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณ์วลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี “เจ้าฟ้านักวิทยาศาสตร์”

สมเด็จพระเจ้าลูกเธอฯ เสด็จขึ้นทะเบียนเป็นนักศึกษาบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล เมื่อวันพุธที่ 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2522 เวลา 10.00 น. ณ หอประชุมราชแพทยาลัย โรงพยาบาลศิริราช ทรงได้เลขประจำตัว 2231003 และทรงร่วมงานปฐมนิเทศนักศึกษาใหม่ ร่วมกับพระสหายรุ่นเดียวกัน เมื่อวันเสาร์ที่ 2 มิถุนายน พ.ศ. 2522 ที่ห้องประชุมใหญ่ ชั้น 2 คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี ระหว่างเวลา 16.00 – 19.30 น.

สมเด็จพระเจ้าลูกเธอฯ ทรงศึกษาและปฏิบัติงานวิจัยที่ภาควิชาเคมี คณะวิทยาศาสตร์ โดยทรงศึกษารายวิชา 45 หน่วยกิต ได้คะแนนเฉลี่ยสะสม 3.32 และทรงทำวิทยานิพนธ์ 2 หัวข้อ คือ

Part I     : Constituents of Boesenbergia Pandurata(Yellow Rhizome) (Zingiberaceae)

Part II    : Additions of Litho Chloromethyl Phenyl Sulfoxide to Aldiminesand α , β- Unsaturated Compounds

คณะกรรมการควบคุมการศึกษาและวิทยานิพนธ์ และคณะกรรมการสอบป้องกันวิทยานิพนธ์ ประกอบด้วย

ศาสตราจารย์ ดร.วิชัย ริ้วตระกูล               ประธานกรรมการ

ดร. พิทยา ตันติเวชวุฒิกุล                          กรรมการ

ดร. ปทุมรัตน์ ตู้จินดา                                 กรรมการ

กำหนดสอบป้องกันวิทยานิพนธ์ ในวันจันทร์ที่ 3 มิถุนายน พ.ศ. 2528 เวลา 10.00 น. ณ ห้องประชุมร็อกกี้เฟลเลอร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ซึ่งในวันสอบป้องกันวิทยานิพนธ์ นอกจากคณะกรรมการป้องกันวิทยานิพนธ์แล้ว ยังมีคณะกรรมการสักขีพยาน ซึ่งมีศาสตราจารย์ ดร.ณัฐ ภมรประวัติ อธิการบดี เป็นประธาน และมีคณาจารย์และนักศึกษาเข้าร่วมฟังการสอบด้วย

สภามหาวิทยาลัยมหิดล ในคราวประชุมครั้งที่ 97 เมื่อวันพุธที่ 5 มิถุนายน พ.ศ. 2528 ได้อนุมัติปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาอินทรียเคมี แด่สมเด็จพระเจ้าลูกเธอฯ ให้ทรงสำเร็จการศึกษา ตั้งแต่วันที่ 3 มิถุนายน พ.ศ.2528 และสมเด็จพระเจ้าลูกเธอฯ เข้ารับพระราชทานปริญญาบัตรในวันพฤหัสบดีที่ 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2528 ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร

ด้วยพระปรีชาสามารถ และคุณูปการใหญ่หลวง ที่ทรงทำให้แก่ประชาชนและประเทศชาติ คณะกรรมการบริหารสมาคมศิษย์เก่าบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล จึงได้ทูลเกล้าฯ ถวายโล่เฉลิมพระเกียรติศิษย์เก่าดีเด่น บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล ประจำปี พ.ศ. 2544 เป็นปีปฐมฤกษ์ แด่ ศาสตราจารย์ ดร.สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี เพื่อเฉลิมพระเกียรติและเพื่อเป็นสิริมงคลแก่สมาคมฯ สืบไป

นักศึกษาชาวต่างชาติคนแรกที่ได้รับรางวัลศิษย์เก่าดีเด่นบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล

ศาสตราจารย์นายแพทย์สวัสดิ์ สกุลไทย์ ได้เล่าถึงการเรียนการสอนในขณะนั้นว่า       “...อาจารย์ของมูลนิธิร็อกกี้เฟลเลอร์สอนบรรยายเป็นภาษาอังกฤษ มีปัญหาภาษาอังกฤษอยู่มาก แต่ก็ไม่มากเท่าไหร่ เฉยๆ นักเรียนทนได้ และพูดได้เอง ต่อมาเราได้ขยายการรับนักศึกษาชาวต่างประเทศเข้ามาจากอินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ มาเลเซีย มาเรียนที่เราทางพรีคลินิก เพราะเขาขาดแคลนอาจารย์ทาง พรีคลินิกเหมือนกัน มาเลเซียก็กำลังตั้งมหาวิทยาลัยใหม่ มีคณะแพทยศาสตร์อีกแห่งหนึ่งด้วย ซึ่งในการดำเนินการในช่วงนั้น ให้นักศึกษาทุกคนนึกเสมือนว่าเราไปนอก จากการที่เราได้คัดเลือกนักศึกษามาตอนนั้น นักศึกษาที่เข้ามารอบคัดเลือกต้องเกรดดี แล้วก็เรียนภาษาอังกฤษได้ โต้ตอบเป็นภาษาอังกฤษ เขียนรายงานเป็นภาษาอังกฤษ ต้องอดทน...”

Prof. Dr. Sangkot Marzuki ชาวอินโดนีเซีย เป็นนักศึกษาชาวต่างประเทศคนหนึ่งที่เข้ามาศึกษาที่คณะวิทยาศาสตร์ ในสาขาวิชาชีวเคมี ทำวิทยานิพนธ์เรื่อง Early Development of Heat Resistance of Proteins during Sporulations of Bacillus Lichenipormis สำเร็จการศึกษาเมื่อปีการศึกษา 2513 ได้รับพระราชทานปริญญาบัตร ปริญญามหาบัณฑิตทางวิทยาศาสตร์การแพทย์พื้นฐาน เมื่อวันศุกร์ที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2514 ณ หอประชุมราชแพทยาลัย ศิริราช และเป็นนักศึกษาชาวต่างชาติคนแรกที่สมาคมศิษย์เก่าบัณฑิตวิทยาลัย คัดเลือกให้ได้รับรางวัล ศิษย์เก่าดีเด่น บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล ประจำ ปีพ.ศ. 2548 ประเภทวิชาการ/วิจัย เนื่องด้วยมีผลงานโดดเด่นในด้านวิชาการและวิจัยในระดับนานาชาติ มีผลงานตีพิมพ์มากมาย เป็นผู้มีบทบาทสำคัญในวงการแพทย์และวิทยาศาสตร์ ในประเทศอินโดนีเซีย มีความเชี่ยวชาญด้านชีวเคมีและชีววิทยาโมเลกุล ดำรงตำแหน่ง Director, Eijkman, Institute for Molecular Biology, Indonesia และได้รับรางวัล ASEAN Outstanding Scientist Award 2005 จึงเป็นศิษย์เก่าชาวต่างชาติของบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล ผู้หนึ่งที่ประสบความสำเร็จในหน้าที่การงานและวิชาชีพ และได้นำความรู้ที่ได้รับไปก่อให้เกิดคุณประโยชน์แก่ประเทศชาติของตนเองและสังคมโลก