พิพิธภัณฑ์และนิทรรศการ
Museums & Exhibitions
นิทรรศการวันมหิดล เรื่อง วันมหิดล
จัดนิทรรศการ วันที่ 24 เดือนกันยายน พ.ศ. 2559 ณ ห้องนิทรรศการชั้น 1 (Art Gallery) ศูนย์การเรียนรู้มหิดล
Please wait while flipbook is loading. For more related info, FAQs and issues please refer to dFlip 3D Flipbook Wordpress Help documentation.
สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ทรงมีส่วนสำคัญอย่างยิ่งในการสร้างรากฐาน ที่มั่นคงให้แก่ประเทศไทยในการพัฒนาไปสู่ความทันสมัย โดยเฉพาะอย่างยิ่งการบำเพ็ญพระกรณียกิจทางด้าน การแพทย์และการสาธารณสุขนานัปการ เพื่อประโยชน์สุขแห่งมวลมนุษยชาติ โดยในปี พ.ศ. 2494 คณะกรรมการ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ได้มีมติกำหนดให้วันที่ 24 กันยายน ของทุกปี เป็นวันระลึก ถึงสมเด็จพระบรมราชชนก โดยขนานนามว่า “วันมหิดล”
ด้วยสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณของสมเด็จพระบรมราชชนก มหาวิทยาลัยมหิดลและหน่วยงานต่างๆ ทั่วประเทศได้พร้อมใจกันจัดกิจกรรมเฉลิมพระเกียรติอย่างต่อเนื่อง เพื่อเผยแพร่พระเกียรติคุณให้ประจักษ์สืบต่อไป อาทิ การจัดสร้างพระราชานุสาวรีย์ การจัดพิธีวางพวงมาลาและจุดเทียนถวายราชสักการะ และการทำธงวันมหิดล เพื่อนำรายได้สมทบทุนช่วยผู้ป่วยยากไร้ ทั้งนี้ มหาวิทยาลัยมหิดลยังได้รับพระมหากรุณาธิคุณอันสูงสุดจาก พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในการเสด็จพระราชดำเนินมาทรงวางพวงมาลาทุกปี จนถึง พ.ศ. 2520 และยังทรง พระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระบรมวงศานุวงศ์เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ต่อเนื่องถึงปัจจุบัน
สมเด็จพระบรมราชชนกทรงดำรงพระชนม์ชีพอันเป็นแบบอย่างแก่ปวงชน ทรงเสียสละทั้งความสุข และพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ เพื่อความปราศจากโรคของประชาชนโดยพระทัยอันบริสุทธิ์พระเกียรติคุณ ทั้งมวลนี้จะปรากฏอยู่สืบไปตราบนานเท่านาน
24 กันยายน วันคล้ายวันสวรรคตสมเด็จพระบรมราชชนก
สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ทรงเป็นเจ้าฟ้าที่ชาวไทยเคารพนับถือและเทิดทูนใน พระมหากรุณาธิคุณของพระองค์เป็นล้นพ้น ทรงได้รับการถวายพระสมัญญานามเฉลิมพระเกียรติพระองค์ให้เป็นพระบิดา แห่งการแพทย์แผนปัจจุบันของไทย พระบิดาแห่งการสาธารณสุขไทย พระบิดาแห่งการสังคมสงเคราะห์ของไทย พระประทีป แห่งการอนุรักษ์ทรัพยากรสัตว์น้ำของไทย และพระบิดาแห่งการอุดมศึกษาไทย โดยในระดับนานาชาติ องค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ หรือ UNESCO ได้ประกาศพระเกียรติคุณให้เป็น “บุคคลดีเด่น ทางด้านวัฒนธรรมระดับโลก” ในโอกาสครบ 100 ปี วันพระราชสมภพ
ด้านการแพทย์และการสาธารณสุขไทย สมเด็จพระบรมราชชนกทรงอุทิศพระองค์ในการบำเพ็ญพระราชกรณียกิจต่างๆ นานัปการ อาทิ ทรงพระราชทานทุนการศึกษาส่วนพระองค์ เช่น ทุนวิทยาศาสตร์แห่งแพทย์ และทุนเพื่อทำการสืบค้นคว้าและ การสอนในโรงพยาบาลศิริราช สนับสนุนการศึกษาวิชาในต่างประเทศ ทรงเป็นผู้แทนของรัฐบาลไทยติดต่อกับมูลนิธิร็อกกิเฟลเลอร์ เพื่อการพัฒนาการแพทย์และการพยาบาลของไทยให้ได้มาตรฐานสากล ทรงพระราชทานทุนทรัพย์ รวมทั้งที่ดินและอาคาร ส่วนพระองค์ เพื่อขยายกิจการของโรงพยาบาลศิริราช ในการใช้เป็นสถานที่เรียน หอผู้ป่วย และหอพักนักศึกษา นอกจากนี้ ยังทรงพระราชทานทุนทรัพย์แก่โรงพยาบาลแมคคอร์มิค เพื่อการจ้างแพทย์ชาวต่างประเทศ
พระราชกรณียกิจที่ทรงบำเพ็ญแก่วงการแพทย์และการสาธารณสุขไทยดังกล่าว ได้สร้างความเป็นปึกแผ่นให้แก่ โรงเรียนแพทย์ และช่วยพัฒนาการเรียนการสอนและการผลิตแพทย์ให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ อันเป็นรากฐานสำคัญไปสู่ ความเจริญก้าวหน้าทัดเทียมอารยประเทศ ทั้งนี้ พระองค์ยังทรงเป็นประทีปนำทางแก่ผู้ใฝ่การศึกษาและประกอบวิชาชีพต่างๆ ทรงมีพระราชจริยาวัตรที่งดงามเปี่ยมด้วยพระเมตตาต่อปวงชนชาวไทยอย่างหาที่เปรียบมิได้
พระราชกรณียกิจที่ทรงบำเพ็ญแก่วงการแพทย์และการสาธารณสุขไทยดังกล่าว ได้สร้างความเป็นปึกแผ่นให้แก่ โรงเรียนนับว่าสมเด็จพระบรมราชชนกทรงอุทิศพระวรกาย และทรงงานอย่างหนักเพื่อประโยชน์สุขของประชาชนชาวไทยตลอด พระชนม์ชีพโดยแท้ กระทั่งในปี พ.ศ. 2472 ทรงประชวรด้วยโรคฝีบิดในพระยกนะ (ตับ) และโรคพระวักกะ (ไต) พิการกำเริบ ประชวรอยู่ 4 เดือน มีโรคแทรกซ้อน คือ พระอาการบวมน้ำในพระปัปผาสะ (ปอด) และพระหทัยวาย สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2472 เวลา 16.45 น. พระชนมายุ 37 ปี 8 เดือน 23 วันแพทย์ และช่วยพัฒนาการเรียนการสอนและการผลิตแพทย์ให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ อันเป็นรากฐานสำคัญไปสู่ ความเจริญก้าวหน้าทัดเทียมอารยประเทศ ทั้งนี้ พระองค์ยังทรงเป็นประทีปนำทางแก่ผู้ใฝ่การศึกษาและประกอบวิชาชีพต่างๆ ทรงมีพระราชจริยาวัตรที่งดงามเปี่ยมด้วยพระเมตตาต่อปวงชนชาวไทยอย่างหาที่เปรียบมิได้
สัททุลวิกกีฬิตฉันท์ 19 ทูลกระหม่อมสดุดีอศิรวาท
ประพันธ์โดย นศพ. ภูเก็ต วาจานนท์
กรมสงขลานครินทร์ระบิลวรพระนาม
อาเกียรณ์พระเกียรติงาม..............................ประวัติ
เจ้าฟ้ายิ่งวรยศอุรสปิยกษัตริย์
สมเด็จพระพันวัส-.....................................สศรี
แต่ถ่อมองค์กิติลงพะวงธุระทวี
ราษฎร์พบประสพศรี...................................สุขา
มากสิ่งทรัพย์ ธ ประทานประมาณคณนา
บำเพ็ญกุศลมา.........................................มิวาย
หวังแพทย์ศาสตร์ศิริราชเจริญกิจขยาย
อาพาธพยาธิหลาย....................................ขจัด
ติดต่อมูลนิธิทูลกระหม่อม ธ ปฏิบัติ เพื่อแพทย์ ณ
แผนปัจ-...............................................จุบัน
ได้เทียมเท่าดุจเขา ณ แดนวิทิศอัน
จำเริญประดาสรรพ์....................................วิชา
ทรงอุดหนุนกุลบุตรและแม้กุลธิดา
เรียนดีและมีมา-.......................................นะจิตต์
ส่งเรียนต่างรฐะเทศวิเศษกิรติวิทย์
ด้วยทุนพระองค์ผลิต..................................พิศาล
ดลคาบนี้ ณ ดิถีประจวบมฤตวาร
ข้าบาทภิวาทกราน....................................พระองค์
ด้วยดวงจิตตระลึกสำนึกนิตยคง
รู้คุณกรุณทรง.........................................ประทาน
ด้วยนิ้วนบกรจบศิโรตมสมาน
ทางกายแสดงการ....................................ชุลี
ด้วยคำคารวะสาระศัพทสดุดี
สักการวาที............................................เสถียร
ดอกไม้มาลยรูปและธูปปุรณเทียน
ควันกลิ่นถวิลเวียน....................................สวรรค์
สู่วิญญาณ ธ ประจักษ์ตระหนักนยอนันต์
ข้าบาทภิวาทวัน-.....................................ทนาฯ
พิธีวางพวงมาลาถวายราชสักการะพระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระบรมราชชนก จัดเป็นพิธีหลวงครั้งแรกเมื่อวันที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2496 โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ สมเด็จพระราชชนนีศรีสังวาลย์ และสมเด็จพระพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา มายังโรงพยาบาลศิริราช ทรงพระราชสักการะ และทรงวางพวงมาลาพระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระบรมราชชนกเป็นครั้งแรก นับจากนั้นงานวันมหิดล จึงถือเป็นพิธีหลวง โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระมหากรุณาธิคุณ เสด็จพระราชดำเนินมาทรงวางพวงมาลา ถวายราชสักการะทุกปี จนถึง พ.ศ. 2520 หลังจากนั้นได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระบรมวงศานุวงศ์เสด็จพระราชดำเนิน แทนพระองค์มาทรงวางพวงมาลาเป็นประจำทุกปีจนถึงปัจจุบัน
นอกจากพิธีหลวงดังกล่าว หน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องได้จัดกิจกรรมเฉลิมพระเกียรติเนื่องในวันมหิดลหลากหลายรูปแบบ อาทิ พิธีบำเพ็ญกุศล พิธีวางพวงมาลาของโรงเรียนแพทย์และหน่วยงานทางการแพทย์และสาธารณสุขทั่วประเทศ กิจกรรม ตักบาตรอาหารแห้ง พิธีจุดเทียนถวายราชสักการะและร่วมร้องเพลงเทิดพระนามมหิดลบริเวณหน้าพระราชานุสาวรีย์ การจัดทำ และจำหน่ายธงที่ระลึกวันมหิดล การประกวดเรียงความเฉลิมพระเกียรติ การแสดงสุนทรพจน์เฉลิมพระเกียรติ กิจกรรมจัดหา รายได้ช่วยเหลือผู้ป่วยยากไร้ กิจกรรมสาธารณประโยชน์ของนักศึกษาและหน่วยงานต่างๆ การจัดรายการพิเศษวันมหิดลทาง สถานีวิทยุโทรทัศน์ให้ความรู้และตอบปัญหาสุขภาพแก่ประชาชน และการจัดตั้งทุนวันมหิดล
ลำดับเหตุการณ์พิธีวางพวงมาลา เนื่องในวันมหิดล 24 กันยายน พ.ศ. 2496 - 2523
รูปที่ 1 ธงสัญลักษณ์ประจำพระองค์ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
รูปที่ 2 ธงสัญลักษณ์ประจำพระองค์ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ
รูปที่ 3 ธงสัญลักษณ์ประจำพระองค์ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร
รูปที่ 4 ธงสัญลักษณ์ประจำพระองค์ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ
รูปที่ 5 ธงสัญลักษณ์ประจำพระองค์ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
รูปที่ 6 ธงสัญลักษณ์ประจำพระองค์ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วย สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ สมเด็จพระราชชนนีศรีสังวาลย์ และสมเด็จพระพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วย สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วย สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วย สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
สมเด็จพระราชชนนีศรีสังวาลย์ ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วย สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
สมเด็จพระราชชนนีศรีสังวาลย์
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วย สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
สมเด็จพระราชชนนีศรีสังวาลย์
สมเด็จพระราชชนนีศรีสังวาลย์
สมเด็จพระราชชนนีศรีสังวาลย์
สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าวชิราลงกรณ์
สมเด็จพระราชชนนีศรีสังวาลย์
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วย สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วย สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วย สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วย สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วย สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วย สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วย สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พร้อมด้วย สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร พร้อมด้วย พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรชายา
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร พร้อมด้วย พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรชายา
ลำดับเหตุการณ์พิธีวางพวงมาลา เนื่องในวันมหิดล 24 กันยายน พ.ศ. 2524 - 2546
รูปที่ 1 ธงสัญลักษณ์ประจำพระองค์ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร
รูปที่ 2 ธงสัญลักษณ์ประจำพระองค์ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
รูปที่ 3 ธงสัญลักษณ์ประจำพระองค์ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี
รูปที่ 4 ธงสัญลักษณ์ประจำพระองค์ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร พร้อมด้วย พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรชายา
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร
ฯพณฯ ท่าน นายสัญญา ธรรมศักดิ์ ประธานองคมนตรี
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมารี
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมารี
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมารี
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมารี
สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร พร้อมด้วย สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมารี
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมารี
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมารี
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมารี
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมารี
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมารี
- สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ณ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
- พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ ณ คณะสาธารณสุขศาสตร์
ลำดับเหตุการณ์พิธีวางพวงมาลา เนื่องในวันมหิดล 24 กันยายน พ.ศ. 2547 - 2558
รูปที่ 1 ธงสัญลักษณ์ประจำพระองค์ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร
รูปที่ 2 ธงสัญลักษณ์ประจำพระองค์ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี
รูปที่ 3 ธงสัญลักษณ์ประจำพระองค์ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ
รูปที่ 4 ธงสัญลักษณ์ประจำพระองค์ พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าพัชรกิติยาภา
รูปที่ 5 ธงสัญลักษณ์ประจำพระองค์ พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าสิริวัณณวรีนารีรัตน์
รูปที่ 6 ธงสัญลักษณ์ประจำพระองค์ พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าทีปังกรรัศมีโชติ
- สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ณ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
- พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ ณ คณะสาธารณสุขศาสตร์
- สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ณ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
- พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ ณ คณะสาธารณสุขศาสตร์
- สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จพร้อมด้วย พระเจ้าหลานเธอพระองค์เจ้าพัชรกิตติยาภา และพระเจ้าหลานเธอพระองค์เจ้าทีปังกรรัศมีโชติ
- พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ ณ คณะสาธารณสุขศาสตร์
- สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร พร้อมด้วย พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าสิริวัณณวรีนารีรัตน์
- พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ ณ คณะสาธารณสุขศาสตร์
- สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ณ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
- พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ ณ คณะสาธารณสุขศาสตร์
- สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ณ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
- พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ ณ คณะสาธารณสุขศาสตร์
- สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ณ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
- พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ ณ คณะสาธารณสุขศาสตร์
- สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ณ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
- สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี ณ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
- พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ ณ คณะสาธารณสุขศาสตร์
- สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ณ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
- พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ ณ คณะสาธารณสุขศาสตร์
- สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ณ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
- พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ ณ คณะสาธารณสุขศาสตร์
- สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ณ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
- พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ ณ คณะสาธารณสุขศาสตร์
- สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ณ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
- พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ ณ คณะสาธารณสุขศาสตร์
เกร็ดเรื่องเล่าวันมหิดล
นับว่าเป็นพระมหากรุณาธิคุณอย่างหาที่สุดมิได้ ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และพระบรมวงศานุวงศ์ ได้เสด็จพระราชดำเนินมาในการประกอบพิธีวางพวงมาลา ถวายราชสักการะสมเด็จพระบรมราชชนก ที่มหาวิทยาลัย มหิดลเป็นประจำทุกปี ในที่นี้จึงขอประมวลภาพบรรยากาศ และเกร็ดเรื่องเล่าต่างๆ มานำเสนอ เพื่อน้อมรำลึกถึง เหตุการณ์สำคัญเหล่านั้นอีกครั้ง
วันที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2503 สมเด็จพระราชชนนีศรีสังวาลย์ ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ได้เสด็จมาทรงวางพวงมาลา ถวายบังคมพระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระบรมราชชนก และในปีนี้ มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ ได้จัดให้มีการบริจาคเงินช่วยเหลือ ผู้ป่วยยากไร้ โดยมีการมอบธงวันมหิดลให้เป็นที่ระลึก ซึ่งได้ทำติดต่อกันทุกปีจนถึงปัจจุบัน สมเด็จพระราชชนนีศรีสังวาลย์ เสด็จพระราชดำเนินมาในวันมหิดล รวม 5 ครั้ง คือ ปี พ.ศ. 2496 พ.ศ. 2503 พ.ศ. 2505 พ.ศ. 2507 และ พ.ศ 2509 (ภาพประกอบ ปี พ.ศ. 2507)
สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าวชิราลงกรณ์ เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ เนื่องในงานพิธี “วันมหิดล” ณ โรงพยาบาลศิริราช ปี พ.ศ. 2508 เป็นปีแรก
วันที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2512 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เสด็จ พระราชดำเนินมายังโรงพยาบาลศิริราชเนื่องใน “วันมหิดล” ไปทรงวางพวงมาลา และถวายบังคมพระรูปสมเด็จพระบรมราชชนก จากนั้นเสด็จมาประทับพระราชอาสน์ในกระโจมพิธี เพื่อพระราชทานปริญญาบัตรเป็นปีแรกที่จัดในวันมหิดล จากนั้นได้กำหนด ให้พิธีพระราชทานปริญญาบัตร จัดตรงกับวันมหิดล เป็นประจำทุกปี จนถึงปี พ.ศ 2520
ในปี พ.ศ. 2515 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินมายังโรงพยาบาลศิริราช เนื่องใน “วันมหิดล” พร้อมทั้งพระราชทานปริญญาบัตร และเป็นองค์ประธานในพิธีเปิดตึกพิพิธภัณฑ์และห้องปฏิบัติการเรื่องราวก่อนประวัติศาสตร์ “สุด แสงวิเชียร”
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ เนื่องในงานพิธี “วันมหิดล” ณ โรงพยาบาลศิริราช ในปี พ.ศ. 2521 จากนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงโปรดเกล้าฯให้พระบรมวงศานุวงค์เสด็จฯ แทนพระองค์ในปีต่อๆ มาจนถึงปัจจุบัน (ภาพประกอบ ปี พ.ศ. 2536 พ.ศ. 2537 พ.ศ. 2544 และ พ.ศ. 2546)
วันที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2529 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ มาในงานพิธี “วันมหิดล” ณ โรงพยาบาลศิริราชเป็นปีแรก จากนั้นได้ เสด็จพระราชดำเนินมาในปี พ.ศ. 2530 พ.ศ. 2532 และ พ.ศ. 2533 (ภาพประกอบ ปี พ.ศ. 2532)
โรงพยาบาลศิริราชได้รับพระกรุณาธิคุณจาก สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณ์วลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี ทรงรับ เป็นองค์ประธานการจัดงาน “วันมหิดล” เพื่อจัดหารายได้ช่วยเหลือผู้ป่วยผู้ยากไร้ ดังนั้นในวันที่ 24 กันยายน จึงได้ถวายรายงาน ในฐานะองค์ประธานการจัดงาน ต่อสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร ซึ่งเสด็จพระราชดำเนินแทน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มาเป็นประธานเนื่องในงานพิธี “วันมหิดล”
พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ เสด็จไปยังคณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล เขตราชเทวี กรุงเทพมหานคร ทรงวางพวงมาลาถวายราชสักการะพระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระบรมราชชนก เนื่องใน "วันมหิดล" เป็นปีแรก จากนั้นเสด็จพระราชดำเนินมาเป็นประจำทุกปีจนถึงปัจจุบัน (ภาพประกอบ ปี พ.ศ. 2546 พ.ศ. 2548 และ พ.ศ. 2550)
วันที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2550 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จฯแทนพระองค์ ไปทรงวางพวงมาลาสักการะพระราชานุสาวรีย์ สมเด็จพระบรมราชชนก เนื่องใน วันมหิดล โดยมีสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณ์วลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี เฝ้าทูลละอองพระบาทรับเสด็จ และ รับพระราชทานโล่ที่ระลึก ในฐานะองค์ประธานจัดงานหารายได้เนื่องใน “วันมหิดล” ซึ่งพระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้า สิริวัณณวรีนารีรัตน์ โดยเสด็จในการดังกล่าวด้วย
พระราชานุสาวรีย์ สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล
สถานที่ตั้ง
บริเวณลานด้านหน้าศาลาศิริราช 100 ปี โรงพยาบาลศิริราช
ประวัติ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินไปทรงเปิดพระราชานุสาวรีย์ เมื่อวันที่ 27 เมษายน พ.ศ. 2493 จากนั้นในปี พ.ศ. 2496 เสด็จฯ พร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ และสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ มาทรงวางพวงมาลาถวายราชสักการะพระราชานุสาวรีย์ สมเด็จพระบรมราชชนก ณ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล เป็นครั้งแรก จนถึงปี พ.ศ. 2520 หลังจากนั้นทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระบรมวงศานุวงศ์เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ มาทรงวางพวงมาลาเป็นประจำทุกปี
ลักษณะ
ระรูปหล่อโลหะสัมฤทธิ์ ขนาดสูงกว่าพระองค์จริงเล็กน้อย ความสูงประมาณ 2 เมตร ประทับพระเก้าอี้ ฉลองพระองค์ครุย พระหัตถ์วางบนตำราแพทย์ซึ่งตั้งบนพระเพลา ประดิษฐานบนแท่นฐาน มีพุ่มโลหะประดับ ทั้ง 2 ข้าง ด้านหน้าแท่นฐานมีโลหะหล่อเป็นแผ่นผ้าทิพย์รูปผ้าตาด ตรงกลางเป็นอักษรพระนามาภิไธย ด้านหลัง เป็นแผ่นโลหะหล่อจารึก พระราชานุสาวรีย์ตั้งอยู่บนลานรูปวงกลม ลดหลั่นกันเป็นชั้น ๆ
ผู้ออกแบบ
ศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี
ประติมากร
นายสนั่น ศิลากรณ์
พระราชานุสาวรีย์ สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก สำนักงานอธิการบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
สถานที่ตั้ง
บริเวณโถงอาคารของสำนักงานอธิการบดี มหาวิทยาลัยมหิดล ศาลายา
ประวัติ
พระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระบรมราชชนก ณ สำนักงานอธิการบดี มหาวิทยาลัยมหิดล ศาลายา เดิมประดิษฐาน อยู่ ณ บริเวณห้องโถงทางขึ้นอาคารสำนักงานอธิการบดี เชิงสะพานสมเด็จพระปิ่นเกล้า ฝั่งธนบุรี โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ มาทรงทำพิธีเปิดพระราชานุสาวรีย์เมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2531 ภายหลังเมื่อมหาวิทยาลัยมีนโยบาย ย้ายที่ทำการมายังศาลายา จึงได้จัดให้มีพิธีอัญเชิญพระบรมรูป สมเด็จพระบรมราชชนก มายังอาคารสำนักงาน อธิการบดี ที่ศาลายา ในวันที่ 10 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2542 และจัดพิธีบวงสรวงเพื่อทำการประดิษฐาน พระราชานุสาวรีย์ในวันที่ 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2542
ลักษณะ
พระรูปหล่อด้วยทองบรอนซ์รมดำ ขนาดเท่าพระองค์จริง พระอิริยาบถยืน ฉลองพระองค์ครุย มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด พระหัตถ์ซ้ายถือหมวกแนบพระอุระ พระกรขวาปล่อยตรงพระหัตถ์ถือม้วนปริญญาบัตร ประดิษฐานบนแท่นฐาน
ประติมากร
พระรูปหล่อด้วยทองบรอนซ์รมดำ ขนาดเท่าพระองค์จริง พระอิริยาบถยืน ฉลองพระองค์ครุย มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด พระหัตถ์ซ้ายถือหมวกแนบพระอุระ พระกรขวาปล่อยตรงพระหัตถ์ถือม้วนปริญญาบัตร ประดิษฐานบนแท่นฐาน
พระราชานุสาวรีย์ สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
สถานที่ตั้ง
หน้าอาคารสาธารณสุขวิศิษฎ์ (อาคาร 1) คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล
ประวัติ
เนื่องในวาระครบรอบ 100 ปี แห่งวันพระราชสมภพสมเด็จพระบรมราชชนก เมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2535 คณะสาธารณสุขศาสตร์ ได้จัดสร้างพระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระบรมราชชนกขึ้น เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติ และน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณ อันประจักษ์ผลแห่งคุณค่ามหาศาลในวงการสาธารณสุข โดยในระหว่าง การก่อสร้าง เครือข่ายสถาบันการศึกษาสาธารณสุขศาสตร์ 4 สถาบัน คือ มหาวิทยาลัยมหิดล มหาวิทยาลัยบูรพา มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช และมหาวิทยาลัยขอนแก่น ได้ร่วมกันเสนอขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต จากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ ในการถวายพระราชสมัญญาสมเด็จพระบรมราชชนก เป็น “พระบิดาแห่ง การสาธารณสุขไทย” และได้รับพระบรมราชานุญาตให้ถวายพระราชสมัญญา ตามหนังสือสำนักราชเลขาธิการ ที่ รล 0003/2883 ลงวันที่ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2536
การก่อสร้างพระราชานุสาวรีย์นั้น ยังได้รับพระมหากรุณาธิคุณ จากสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี และสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอเจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ พระราชทานทุนทรัพย์ ส่วนพระองค์สมทบทุนการก่อสร้าง พระองค์ละ 300,000 บาท โดย สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จทรงเป็นองค์ประธานในพิธีวางศิลาฤกษ์พระราชานุสาวรีย์ เมื่อวันที่ 9 มกราคม พ.ศ. 2535 และสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ เสด็จเป็นองค์ประธาน ในพิธีเปิดพระราชานุสาวรีย์ ในวันที่ 10 กันยายน พ.ศ. 2538 เพื่อให้บุคลากร นักศึกษา และประชาชน ได้รำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณในสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก “พระบิดาแห่งการสาธารณสุขไทย”
ลักษณะ
พระรูปหล่อด้วยทองสัมฤทธิ์ ขนาดเท่าพระองค์จริง ฉลองพระองค์ครุย พระหัตถ์ซ้ายทรงถือตำรา ประทับ พระเก้าอี้ประดิษฐานบนแท่นฐาน
ประติมากร
กรมศิลปากร
พระราชานุสาวรีย์ สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก ศูนย์การเรียนรู้มหิดล มหาวิทยาลัยมหิดล ศาลายา
สถานที่ตั้ง
บริเวณลานพระราชานุสาวรีย์ เชื่อมต่อกับสวนเจ้าฟ้า ทางเข้าอาคารศูนย์การเรียนรู้มหิดล
ประวัติ
มหาวิทยาลัยมหิดล จัดสร้างพระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระบรมราชชนกขึ้นในโอกาสจัดสร้างอาคาร ศูนย์การเรียนรู้มหิดล ณ มหาวิทยาลัยมหิดล ศาลายา เพื่อเป็นการเทิดพระเกียรติสมเด็จพระบรมราชชนก และส่งเสริมให้ชาวมหิดลและประชาชนทั่วไปได้ถวายราชสักการะและน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณ โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินมาทรงเปิดพระราชานุสาวรีย์ ในโอกาสพิธีเปิดอาคารศูนย์การเรียนรู้มหิดล เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 1 กันยายน พ.ศ 2554 พร้อมกันนี้ได้เสด็จฯ มาทรงเปิดประติมากรรมดอกกันภัย “จากพระเมตตา สู่ปัญญาของแผ่นดิน” และเยี่ยมชมนิทรรศการ หอพระราชประวัติสมเด็จพระบรมราชชนก และหอเกียรติยศแห่งมหาวิทยาลัยมหิดล ของหอจดหมายเหตุ และพิพิธภัณฑ์มหาวิทยาลัยมหิดลภายในอาคารด้วย
ลักษณะ
พระรูปหล่อด้วยโลหะสัมฤทธิ์ มีขนาดหนึ่งเท่าครึ่งจากพระองค์จริง สูงประมาณ 2.80 เมตร ฉลองพระองค์ ครุยมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด พระหัตถ์ซ้ายถือหมวกแนบพระอุระ พระกรขวาปล่อยตรงพระหัตถ์ถือ ม้วนปริญญาบัตร ประดิษฐานบนแท่นฐาน มีข้อความแสดงความสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณแกะสลัก เป็นภาษาไทยและภาษาอังกฤษ
ประติมากร
คุณมานพ สุวรรณปินฑะ
พระราชานุสาวรีย์ สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก มหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตกาญจนบุรี
สถานที่ตั้ง
หน้าอาคารเรียนรวม มหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตกาญจนบุรี
ประวัติ
มหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตกาญจนบุรี ได้ดำเนินโครงการจัดสร้างพระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระบรมราชชนก ขึ้น เพื่อเป็นพื้นที่เชิงสัญลักษณ์ในการน้อมระลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของสมเด็จพระบรมราชชนกที่ทรงอุทิศ พระวรกายเพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของพสกนิกรชาวไทย พระราชานุสาวรีย์เปรียบเสมือนศูนย์รวมทางจิตใจ ของชาวมหิดลและประชาชนจังหวัดกาญจนบุรี โดยบริเวณนี้จะใช้เป็นสถานที่สำคัญในการประกอบพิธีถวาย ราชสักการะในวันมหิดลและโอกาสสำคัญต่างๆ พร้อมทั้งเปิดให้ประชาชนเข้ามาสักการะบูชา
มหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตกาญจนบุรี จัดสรรงบประมาณส่วนหนึ่งไว้เป็นทุนในการจัดสร้าง พระราชานุสาวรีย์ และอีกส่วนหนึ่งได้มาจากการมีส่วนร่วมและความศรัทธาของชาวมหิดลและประชาชน ในการบริจาคเงินสมทบทุน
ลักษณะ
พระรูปหล่อด้วยโลหะสัมฤทธิ์ มีขนาดหนึ่งเท่าครึ่งจากพระองค์จริง
ประติมากร
นายฐานิตพัฒน์ สงเคราะห์
กำเนิดธงวันมหิดล
ในปี พ.ศ. 2503 ศ.นพ. กษาณ จาติกวนิช ผู้อำนวยการโรงพยาบาลศิริราชในขณะนั้น ได้เสนอให้มีการจำหน่ายธงวันมหิดลใน “วันมหิดล” เพื่อให้ประชาชนได้มีส่วนช่วยเหลือผู้ป่วย ยากไร้ของโรงพยาบาล โดยมีความเห็นว่า “ขณะนี้โรงพยาบาลศิริราชได้ดำเนินกิจการ ช่วยเหลือประชาชนอยู่มาก จนประชาชนมีความปรารถนาที่จะช่วยกิจการของโรงพยาบาล เป็นการตอบแทนบ้าง บางคนที่มีทุนทรัพย์น้อย ไม่กล้าที่จะมาบริจาค เกรงทางการจะเห็น เป็นอย่างอื่นไป ฉะนั้นถ้าจะกระทำการใดให้ประชาชนได้ร่วมมือกันคนละเล็กละน้อย ไม่ให้ ถึงกับเป็นภาระแก่ประชาชน เข้าใจว่าจะได้รับความร่วมมือจากประชาชนเป็นอย่างดี ฉะนั้น คณะฯ จึงได้ขอร้องชักชวนให้นักศึกษาทั้งฝ่ายแพทย์และพยาบาลออกทำการเรี่ยไรเนื่องใน วันมหิดลเพียงครั้งเดียวในปีหนึ่งๆ การเรี่ยไร คณะฯ ได้ทำเป็นธงวันมหิดลแลกกับเงินที่บริจาค”
รูปที่ 1 ศ.นพ. กษาณ จาติกวนิช
รูปที่ 2 ธงวันมหิดล
ธงวันมหิดลในปีแรกเป็นผืนผ้าสีขาวแบบสามเหลี่ยม ตรงกลางประดับพระฉายาลักษณ์ พระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระบรมราชชนก พิมพ์ด้วยสีเขียว ดำเนินการออกแบบและจ้าง ทำธงพร้อมกับเขียนป้ายโฆษณา โดย นพ. นันทวัน พรหมผลิน และคุณกอง สมิงชัย ใน สมัยนั้น ธงขนาดกลางรับบริจาค 10 บาท มีธงเล็กทำด้วยริบบิ้นรับบริจาค 1 บาท นักศึกษา ทุกหมู่เหล่าในศิริราชช่วยกันออกไปรับบริจาค โดยได้รับผลตอบรับที่ดีเกินคาด มีหลายๆ ท่าน ทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศมีจิตศรัทธาบริจาคกันเกินกว่าราคาธงหลายร้อยเท่า
การจำหน่ายธงวันมหิดลทำติดต่อกันตลอดมา มีผู้ศรัทธาและบริจาคเงินมากขึ้นตามลำดับ จนถึง พ.ศ. 2513 จึงเริ่ม รับบริจาคในรายการพิเศษทางสถานีวิทยุโทรทัศน์ เงินบริจาคจากการจำหน่ายธงวันมหิดลได้นำมาช่วยผู้ป่วยยากไร้เป็น จำนวนมาก โดยส่วนหนึ่งนำมาจัดซื้อเครื่องมือทางการแพทย์ อุปกรณ์ทางการแพทย์และสิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆ แก่ ผู้ป่วยยากไร้และด้อยโอกาสของโรงพยาบาลศิริราช อาทิ เครื่องช่วยหายใจสำหรับเด็กแรกเกิดถึงผู้ใหญ่ เครื่องอบฆ่าเชื้อ ห้องด้วยไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ และเครื่องให้ความอบอุ่นทารกชนิดควบคุมอุณหภูมิโดยอัตโนมัติ
ภายหลังธงวันมหิดลได้เปลี่ยนเป็นใช้ผืนผ้าที่มีสีตรงกับวันมหิดลในปีนั้น ประดับพระฉายาลักษณ์พระราชานุสาวรีย์ สมเด็จพระบรมราชชนก และปีพ.ศ. ตรงกลางผืนผ้า นอกจากนี้ มีการจัดทำสติกเกอร์มอบเป็นของที่ระลึกแทนธงริบบิ้น มีการทำธงพร้อมเสา ธงผืนใหญ่ และยังพัฒนาเป็นกิจกรรมทำธงมหิดลข้ามคืน (Overnight) โดยกลุ่มอาสาสมัครมหาวิทยาลัย มหิดลจากทุกคณะสถาบัน ร่วมแรงร่วมใจกันสามัคคีทำธงขึ้นด้วยความศรัทธาในสมเด็จพระบรมราชชนก และจิตมุ่งมั่นเสียสละ สร้างประโยชน์เพื่อส่วนรวม อันเป็นการดำเนินตามรอยเบื้องพระยุคลบาทแห่งสมเด็จพระบรมราชชนกอย่างแท้จริง
วิธีการทำธงวันมหิดล
คลี่ม้วนผ้า ตัดเป็นผืนขนาดย่อม นำมาสกรีน ตรงกลางประดับพระฉายาลักษณ์ พระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระบรมราชชนก
ชอล์คขาวขีดเส้นแบ่ง เป็นรูปสามเหลี่ยม พร้อมตัดตามรอยที่แบ่ง
ตกแต่งให้สวยงามด้วยกรรไกรซิกแซก
นำผ้าธงที่ได้มาเย็บจักรเพื่อใส่ก้านธง
เกี่ยวร้อยเชือกทำหูผ้าธงและใส่ก้านธง พร้อมกับนำเชือกที่ผูกไว้มาร้อยเข้ากับก้าน
ตรวจสอบคุณภาพอย่างพิถีพิถัน แล้วบรรจุธงเข้าถุงเตรียมมอบแก่ผู้ใจบุญ
บรรยากาศกิจกรรมทำธง Overnight และ การจำหน่ายธงวันมหิดล
บรรณานุกรม
50 ปีในหลวงกับศิริราช. อนันต์พัฒน์ อิ่มพูลทรัพย์ และสุรางค์ วิเศษมณี, บรรณาธิการ: กรุงเทพฯ : คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาลมหาวิทยาลัยมหิดล, 2539.
เทิดพระนาม มหิดล : เนื่องในโอกาส “40 ปี พระราชทานนามมหาวิทยาลัยมหิดล” 2 มีนาคม พ.ศ. 2552. วิกัลย์ พงศ์พนิตานนท์, บรรณาธิการ. กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยมหิดล, 2552.
มหิดลสาร. (2552). วันมหิดล, 34 (10), หน้า 20.
________. (2553). วันมหิดล, 35 (10), หน้า 15.
________. (2554). วันมหิดล, 36 (10), หน้า 15.
สารมหาวิทยาลัยมหิดล. (2540). วันมหิดล, 22 (19), หน้า 1.
________. (2543). วันมหิดล, 25 (16), หน้า 9.
________. (2544). วันมหิดล, 26 (18), หน้า 1.
________. (2545). วันมหิดล, 27 (18), หน้า 1.
________. (2546). วันมหิดล, 28 (18), หน้า 1.
________. (2546). วันมหิดล, 28 (19), หน้า 7.
________. (2547). วันมหิดล, 29 (19), หน้า 6.
________. (2548). วันมหิดล, 30 (19), หน้า 6.
________. (2548). วันมหิดล, 30 (21), หน้า 6.
________. (2549). วันมหิดล, 31 (16), หน้า 1, 7
________. (2550). วันมหิดล, 32 (19), หน้า 1, 7.
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล. (2551). สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ เสด็จฯ แทนพระองค์พร้อมด้วยพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีรัศมิ์ พระวรชายาฯ ไปทรง ประกอบพิธีเนื่องในวันมหิดล. เข้าถึงได้จาก http://www.si.mahidol.ac.th/th/hotnews_detail.asp?hn_id=273. (วันที่สืบค้น 18 สิงหาคม 2558).
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล. (2554). สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ ไปทรงวางพวงมาลาถวายราชสักการะ พระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก เนื่องใน “วันมหิดล" ที่โรงพยาบาลศิริราช, เข้าถึงได้จาก http://www.si.mahidol.ac.th/th/hotnews_detail.asp?hn_id=863 (วันที่สืบค้น 18 สิงหาคม 2558).
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล. (2554). สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ ไปทรงวางพวงมาลาถวายราชสักการะ พระราชานุสาวรีย์สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก เนื่องใน “วันมหิดล" ที่โรงพยาบาลศิริราช, เข้าถึงได้จาก http://www.si.mahidol.ac.th/th/hotnews_detail.asp?hn_id=863 (วันที่สืบค้น 18 สิงหาคม 2558).
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล. (2555). สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์พร้อมด้วย พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีรัศมิ์ พระวรชายาฯ ทรงวางพวงมาลาถวายราชสักการะพระราชานุสาวรีย์ฯ เนื่องในวันมหิดล. เข้าถึงได้จากhttp://www.si.mahidol.ac.th/th/hotnews_detail.asp?hn_id=1157. (วันที่สืบค้น : 18 สิงหาคม 2558).
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล. วันมหิดล 24 กันยายน. เข้าถึงได้จาก http://www1.si.mahidol.ac.th/mahidolday/. (วันที่สืบค้น : 18 สิงหาคม 2558).
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล. ภาพกิจกรรมการทำธงมหิดล กิจกรรม Overnight ครั้งแรก. เข้าถึงได้จาก http://www1.si.mahidol.ac.th/mahidolday/node/26. (วันที่สืบค้น : 18 สิงหาคม 2558).
ธงประจำพระองค์. เข้าถึงได้จาก https://th.wikipedia.org/wiki/ธงประจำพระองค์. (วันที่สืบค้น : 18 สิงหาคม 2558).
สำนักราชเลขาธิการ. หมายกำหนดการวันมหิดล. เข้าถึงได้จาก http://oldwebsite.ohm.go.th/searchsheetlist.php?get=1&offset=38640. (วันที่สืบค้น : 18 สิงหาคม 2558).
ขอขอบคุณ
- หอจดหมายเหตุศิริราช
- งานถ่ายภาพทางการแพทย์ สถานเทคโนโลยีศึกษาแพทยศาสตร์
- งานประชาสัมพันธ์ กองบริหารงานทั่วไป
- งานสื่อสารองค์กรและเทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวิทยาลัยมหิดล วิทยาเขตกาญจนบุรี
- เดโช บูรณบรรพต
- ศิริภูมิ ลัพธิกุลธรรม
- นราวุฒิ สุวรรณัง
- เพชรดา ฐิติยาภรณ์
- เบญจพล ศุภพร
- สมมนัส วงค์ชัยชนะ
- พยนต์ ฐานะสถิรกุล
- ธนกร ตรีรัตนบุตร
- จงภัทร นมะภัทร
QUICK LINKS
ติดต่องานบริหารจดหมายเหตุ
ติดต่องานพิพิธภัณฑ์และนิทรรศการ
*** สถานที่ติดต่อเข้าชมนิทรรศการหอพระราชประวัติสมเด็จพระบรมราชชนก และหอเกียรติยศแห่งมหาวิทยาลัยมหิดล
© 2021 ฝ่ายจดหมายเหตุและพิพิธภัณฑ์ หอสมุดและคลังความรู้มหาวิทยาลัยมหิดล. All Rights Reserved.
