พิพิธภัณฑ์และนิทรรศการ
Museums & Exhibitions
นิทรรศการวันมหิดล เรื่อง พิธีพระราชทานปริญญาบัตรมหาวิทยาลัยมหิดล
จัดนิทรรศการ วันที่ 2 เดือนมีนาคม พ.ศ. 2557 ณ สำนักงานอธิการบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
นับแต่ปีพุทธศักราช 2512 ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เปลี่ยนนาม “มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์” เป็น “มหาวิทยาลัยมหิดล” และพระราชบัญญัติ มหาวิทยาลัยมหิดล มีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 2 มีนาคม 2512 เป็นต้นมา
มหาวิทยาลัยมหิดลได้ให้ความสำคัญกับวันที่ 2 มีนาคมของทุกปี โดยในปีพุทธศักราช 2557 ปีนี้ชาวมหิดลจะได้ร่วมเฉลิมฉลองความสำเร็จ ในการสร้างหอประชุมใหญ่ของมหาวิทยาลัย เพื่อใช้ ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร ณ ศาลายา บนเนื้อที่ 45 ไร่
“มหิดลสิทธาคาร” ได้ก่อกำเนิดขึ้นด้วยความพยายามของผู้บริหารมหาวิทยาลัย ทุกยุคทุกสมัย และคณะทำงานทุกฝ่ายที่บรรจงสร้างหอประชุมแห่งนี้อย่างประณีตด้วยความ ตั้งใจจะให้บัณฑิตของมหาวิทยาลัยมหิดลได้รับพระราชทานปริญญาบัตรที่หอประชุมของ มหาวิทยาลัยด้วยความภาคภูมิใจ เป็นการบันทึกในหน้าประวัติศาสตร์ว่า มหาวิทยาลัย มหิดลได้หอประชุมที่มีความสวยงาม สะท้อนคุณค่าความเป็นมหิดล มากด้วยประโยชน์ ใช้สอยเพื่อการเรียนรู้และปฏิบัติการด้านดนตรี ทั้งเป็นสถานที่รองรับการจัดประชุม สัมมนาระดับชาติและระดับนานาชาติ
สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้พระราชทานนามว่า “มหิดลสิทธาคาร” (Prince Mahidol Hall) อันมีความหมายว่า “อาคารที่มีความสำเร็จ แห่งมหาวิทยาลัยมหิดล” โดยได้เสด็จพระราชดำเนินเป็นองค์ประธานในพิธีวางศิลาฤกษ์ อาคาร เมื่อวันที่ 26 มิถุนายน 2552
นิทรรศการนี้จัดเพื่อเฉลิมฉลองเหตุการณ์สำคัญของมหาวิทยาลัยมหิดล ในโอกาส ครบรอบ 45 ปี วันพระราชทานนามมหาวิทยาลัยมหิดล และเป็นปีแรกที่บัณฑิตของมหาวิทยาลัย มหิดล จะได้รับพระราชทานปริญญาบัตรประจำปีการศึกษา 2556 ณ อาคารมหิดลสิทธาคาร
พิธีพระราชทานปริญญาบัตรมหาวิทยาลัยมหิดล
17 มีนาคม พ.ศ. 2433 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานกำเนิด “โรงเรียนแพทยากร” ณ โรงศิริราชพยาบาล ได้เปิดรับ นักศึกษา รุ่นที่ 1 เข้าศึกษาครั้งแรก ในระดับประกาศนียบัตรแพทย์ หลักสูตร 3 ปี
3 มกราคม พ.ศ. 2443 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินเปิดตึกโรงเรียนแพทย์ และพระราชทานนามว่า “โรงเรียนราชแพทยาลัย”
6 เมษายน พ.ศ. 2460 พระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้ โรงเรียนราชแพทยาลัย เป็น “คณะแพทยศาสตร์แห่ง จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย” ซึ่งต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น “คณะแพทยศาสตร์ และศิริราชพยาบาล”
พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จขึ้นครองราชสมบัติ เป็นรัชกาลที่ 7 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ (26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 – 2 มีนาคม พ.ศ. 2477)
25 ตุลาคม พ.ศ. 2473 มีพิธีพระราชทานปริญญาบัตรครั้งแรก ของประเทศไทย โดยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จ พระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี เสด็จพระราชดำเนินพระราชทาน ปริญญาเวชชบัณฑิตชั้นตรี (แพทยศาสตรบัณฑิต) ให้แก่แพทย์ปริญญารุ่นที่ 1 จำนวน 14 คน และรุ่นที่ 2 จำนวน 15 คน มีศาสตราจารย์ เอ จี เอลลิส ได้รับพระราชทานปริญญาเวชชบัณฑิตชั้นเอก (แพทยศาสตร์ดุษฎีบัณฑิต) กิตติมศักดิ์ ณ ห้องประชุมตึกบัญชาการ (ตึกอักษรศาสตร์ 1) ภายใน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พร้อมพระราชทานเหรียญรางวัลเรียนดี ให้ผู้ได้คะแนนเป็นเยี่ยม พิธีพระราชทานปริญญาบัตรครั้งที่ 2 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระเจ้าพี่ยาเธอ เจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์ วรพินิต เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์
พิธีพระราชทานปริญญาบัตรครั้งที่ 3 ช่วงปลายเดือนมีนาคม 2474 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนิน พระราชทานปริญญาบัตรเป็นครั้งที่ 2 ทรงพระกรุณาพระราชทาน ประกาศนียบัตรเภสัชศาสตร์ วิศวกรรมศาสตร์ รัฏฐประศาสนศาสตร์ ฝึกหัดครูอักษรศาสตร์ และประกาศนียบัตรพยาบาลและผดุงครรภ์
หลังเปลี่ยนแปลงการปกครอง ผู้พระราชทานปริญญา เป็นผู้สำเร็จ ราชการแทนพระองค์ บางครั้งมีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข เป็นผู้มอบปริญญาให้บัณฑิตใหม่ ที่ห้องประชุมบริเวณชั้น 2 ตึกอำนวยการ คณะแพทยศาสตร์และศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์
พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล เสด็จขึ้นครองราชสมบัติ เป็นรัชกาลที่ 8 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ (2 มีนาคม พ.ศ. 2477 – 9 มิถุนายน พ.ศ. 2489)
10 มีนาคม พ.ศ. 2485 ได้สถาปนามหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ โดยมี คณะแพทยศาสตร์และศิริราชพยาบาล พร้อมทั้งแผนกอิสระ 3 แผนก คือ ทันตแพทยศาสตร์ เภสัชศาสตร์ และสัตวแพทยศาสตร์ จากจุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย มาตั้งเป็นมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ อยู่ในสังกัดกระทรวง การสาธารณสุข
23 เมษายน พ.ศ. 2489 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล เสด็จมาเป็นองค์ประธานพร้อมด้วยพระอนุชา ในงานพิธีประสาทปริญญา และอนุปริญญาของมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ ณ ปะรำพิธี ที่สนามหน้าตึก รังสีวิทยา โรงพยาบาลศิริราช เป็นพิธีพระราชทานปริญญาบัตรครั้งแรก และครั้งเดียวในรัชกาล
3 เมษายน พ.ศ. 2493 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช เสด็จพระราชดำเนิน พระราชทานปริญญาบัตรครั้งแรกในรัชกาล ณ ปะรำพิธี ที่สนามหน้าตึกรังสีวิทยา โรงพยาบาลศิริราช
19 มิถุนายน พ.ศ. 2495 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช เสด็จพระราชดำเนินพระราชทานปริญญาบัตร ณ หอประชุมราชแพทยาลัย นับเป็นวาระแรกที่หอประชุมแห่งนี้ ได้เป็นสถานที่จัดพิธีประสาทปริญญาบัตร ซึ่งใช้ต่อเนื่องไปอีกหลายปี จนถึงปีพุทธศักราช 2520
6 เมษายน พ.ศ. 2506 พิธีพระราชทานปริญญาบัตร ณ หอประชุม ราชแพทยาลัย ทรงมีพระบรมราชานุญาตให้บัณฑิตยืนรับพระราชทาน ปริญญาบัตรแทนการนั่งเป็นครั้งแรก
2 มีนาคม พ.ศ. 2512 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานนาม “มหิดล” อันเป็นพระนาม ของสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก แทนชื่อ มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ เป็น “มหาวิทยาลัยมหิดล”
24 กันยายน พ.ศ. 2520 มหาวิทยาลัยมหิดล จัดพิธีพระราชทานปริญญาบัตร ประจำปีการศึกษา 2519 ณ หอประชุมราชแพทยาลัย โรงพยาบาลศิริราช เป็นปีการศึกษาสุดท้าย เนื่องจากบัณฑิตมีจำนวนมากขึ้นและสถานที่ไม่เพียงพอ ต่อการรองรับกิจกรรม โดยพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ ให้มหาวิทยาลัยดำเนินการจัดพิธี พระราชทานปริญญาบัตรครั้งต่อไปที่อาคารใหม่ สวนอัมพร
28 กันยายน พ.ศ. 2521 มหาวิทยาลัยมหิดลจัดพิธีพระราชทาน ปริญญาบัตรแก่ผู้สำเร็จการศึกษา ประจำปีการศึกษา 2520 ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร เป็นครั้งแรก
11 กรกฎาคม พ.ศ. 2528 สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี ทรงสำเร็จการศึกษา เข้ารับพระราชทานปริญญา ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาเคมีอินทรีย์ ทรงเป็นเจ้าฟ้าพระองค์แรก ที่ทรงสำเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัยมหิดล
3 กรกฎาคม พ.ศ. 2529 สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี เสด็จแทนพระองค์ ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สำเร็จการศึกษา ปีการศึกษา 2528 ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร
มหาวิทยาลัยมหิดลนำแนวคิดเรื่องการจัดสร้างหอประชุมใหญ่ เพื่อใช้ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรและกิจกรรมอื่นๆ ไว้ในผังแม่บท มหาวิทยาลัยมหิดล ศาลายา (Master Plan) พ.ศ. 2535 ต่อมาคณะผู้บริหาร ทุกยุคทุกสมัยได้ดำเนินการสานต่อแนวคิดดังกล่าวอย่างต่อเนื่อง
17-18 กรกฎาคม พ.ศ. 2538 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้สมเด็จพระนางเจ้า พระบรมราชินีนาถ และสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินพระราชทานปริญญาบัตร ประจำปีการศึกษา 2537 ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร
14 ตุลาคม พ.ศ. 2542 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ ในการพระราชทาน ปริญญาบัตรต่อเนื่องมาถึงปัจจุบัน
15-16 กรกฎาคม พ.ศ. 2551 มหาวิทยาลัยมหิดลจัดพิธีพระราชทาน ปริญญาบัตรแก่ผู้สำเร็จการศึกษา ประจำปีการศึกษา 2550 ณ อาคารชุมพร เขตอุดมศักดิ์ หอประชุมกองทัพเรือ เป็นครั้งแรก
26 มิถุนายน พ.ศ. 2552 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินมาทรงประกอบพิธีวางศิลาฤกษ์ อาคารหอประชุมใหญ่ ณ มหาวิทยาลัยมหิดล ศาลายา
6 กรกฎาคม พ.ศ. 2553 สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชทานชื่ออาคารหอประชุมใหญ่ว่า “มหิดลสิทธาคาร” หมายถึง อาคาร ที่มีความสำเร็จแห่งมหาวิทยาลัยมหิดล
4 กรกฎาคม พ.ศ. 2554 พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าอทิตยาทรกิติคุณ พระธิดาในสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี ทรงโอนย้ายหน่วยกิตจากสถาบันศิลปะแห่งแคลิฟอร์เนีย ประเทศสหรัฐอเมริกา มาทรงศึกษาต่อระดับปริญญาตรี สาขาวิชาออกแบบนิเทศศิลป์ วิทยาลัยนานาชาติ มหาวิทยาลัยมหิดล ตั้งแต่ พ.ศ. 2552–2553 และทรงเข้ารับพระราชทาน ปริญญาศิลปศาสตรบัณฑิต เมื่อปี พ.ศ. 2554
10 กรกฎาคม พ.ศ. 2557 มหาวิทยาลัยมหิดลจัดพิธีพระราชทาน ปริญญาบัตรแก่ผู้สำเร็จการศึกษา ประจำปีการศึกษา 2556 ณ มหิดลสิทธาคาร เป็นครั้งแรก
QUICK LINKS
ติดต่องานบริหารจดหมายเหตุ
ติดต่องานพิพิธภัณฑ์และนิทรรศการ
*** สถานที่ติดต่อเข้าชมนิทรรศการหอพระราชประวัติสมเด็จพระบรมราชชนก และหอเกียรติยศแห่งมหาวิทยาลัยมหิดล
© 2021 ฝ่ายจดหมายเหตุและพิพิธภัณฑ์ หอสมุดและคลังความรู้มหาวิทยาลัยมหิดล. All Rights Reserved.