ที่มาและความสำคัญของเครื่องแบบ
แนวคิดเรื่องเครื่องแบบนักศึกษา

เครื่องแบบ หมายถึง เครื่องแต่งกายที่กำหนดให้แต่งเหมือนกันเฉพาะหมู่หนึ่งคณะหนึ่ง เช่น ทหาร ตำรวจ ข้าราชการพลเรือน นางพยาบาล นักเรียน นิสิต นักศึกษา เป็นต้น

การใช้เครื่องแบบต่าง ๆ ในปัจจุบันของไทยมีต้นกำเนิดมาจากการทหาร เนื่องจากในขณะที่มีการรบกัน จะต้องมีสิ่งบ่งบอกเพื่อให้ทราบว่าคนไหนเป็นข้าศึก คนไหนเป็นพวกเดียวกัน เป็นการป้องกันการทำร้ายพวกเดียวกันเอง ต่อมายังเป็นการแสดงถึงความเป็นระเบียบเรียบร้อยในหน่วยงาน ทั้งยังแสดงถึงความสง่างาม และความภาคภูมิใจ เป็นการเชิดชูเกียรติแก่หน่วยงานนั้น ๆ ด้วย

เครื่องแบบต่าง ๆ ได้มีการพัฒนาเรื่อยมา โดยกำหนดสีของผ้า รูปแบบ และเครื่องหมาย เพื่อให้เหมาะสมกับสภาพความเป็นอยู่ของแต่ละยุคสมัย สำหรับเครื่องแบบนักเรียน นักศึกษา ของไทยเริ่มมีมาตั้งแต่เครื่องแบบโรงเรียนมหาดเล็ก ต่อมาเป็นโรงเรียนข้าราชการพลเรือนของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้นักเรียนใช้เครื่องแต่งตัวอย่างข้าราชการพลเรือนในพระราชสำนัก อันเป็นต้นกำเนิดของเครื่องแบบนักเรียน นักศึกษา สืบเนื่องมา

ต่อมาได้มีการปรับเปลี่ยนเครื่องแต่งกายของนิสิต นักศึกษา ตามความเหมาะสมแก่สมัยนิยมความสะดวกในการแต่งกาย และความต้องการของนักศึกษาของแต่ละสถาบันในยุคนั้น ๆ โดยยังมีการใช้ตราสัญลักษณ์ของแต่ละสถาบันเป็นส่วนประกอบ จึงเกิดเป็นอัตลักษณ์ในการแต่งกายของนักศึกษาแต่ละสถาบันขึ้น
การแต่งกายของนักศึกษามหาวิทยาลัยมหิดล มีพัฒนาการมาจากมหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ ซึ่งสืบเนื่องมาจากโรงเรียนแพทยากร ราชแพทยาลัย และคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาลตามลำดับ และได้มีการพัฒนารูปแบบชุดนักศึกษาตามแต่ละยุคสมัยมาจนถึงปัจจุบัน